Przez lata praktyki klinicznej zetknęliśmy się w Radzimowicach ze znaczącą ilością pacjentów, którzy zgłaszają się po pomoc w związku z zaburzeniami kompulsywnych zachowań seksualnych (CSBD) po latach psychoterapii własnej. Powtarzający się schemat to pacjent, który po przebyciu terapii np.stacjonarnej, utrzymuje abstynencję od SPA bądź alkoholu, korzysta z psychoterapii indywidualnej, podczas której albo w ogóle, albo dopiero po latach, ujawnia, że od dzieciństwa ma problem z problematycznym używaniem pornografii (PPU) albo innymi zachowaniami seksualnymi. Dlaczego tak się dzieje? Czy jako psychoterapeuci przeoczamy istotne wątki w pracy z osobami uzależnionymi? Jak rozumieć współwystępowanie CSBD i uzależnień chemicznych?

 

Pan T. lat 40 zgłasza się do Ośrodka Radzimowice w związku z „seksoholizmem”. Zasugerowano mu, że ma ten problem na grupie wsparcia NA. Pan T jest uzależniony od SPA (mefedron, kokaina, amfetamina, metaamfetamina). Pan T odbył terapię stacjonarną w związku z uzależnieniem od SPA. Korzysta od lat z psychoterapii indywidualnej, jednak dopiero ostatnio, w związku z sugestiami osób z grupy samopomocowej, wspomniał terapeucie o problemach związanych z zachowaniami seksualnymi. Terapeuta kieruje pacjenta do Ośrodka Radzimowice. W zebranym wywiadzie pacjent spełnia wszystkie kryteria diagnostyczne CSBD wg ICD 11. Od okresu nastoletniego wchodzi w liczne równoległe związki seksualne z kobietami. Jest po rozwodzie. Jego aktualna partnerka zażądała, by wyprowadził się z domu. Swoje zdrady liczy w setkach. Jest typem zdobywcy. W miarę upływu lat jego zachowania są coraz bardziej perwersyjne. W miarę wzrostu tolerancji, poza seksem heteroseksualnym, seksem grupowym, dochodzi do tego seks homoseksualny i chemsex. Pan T. poniósł na przestrzeni lat liczne straty równie w obszarze zawodowym, zdrowotnym (STD), relacyjnym. Pobyt w Ośrodku to czas, kiedy pan T po raz pierwszy nazywa i ujawnia poważne zaburzenie, z którym żyje od ponad 20 lat.Pan K. lat 35. uzależniony od narkotyków i alkoholu zgłasza się do Ośrodka Radzimowice, skierowany przez terapeutę indywidualnego. Ma za sobą pobyt w Ośrodku długoterminowym, wiele lat psychoterapii indywidualnej, uczestniczenie w grupach wsparcia dla osób uzależnionych. Jednocześnie od dzieciństwa (od około 12 roku życia) nałogowo ogląda pornografię oraz korzysta z usług prostytutek w stopniu i skali, które dewastują jego związki. Zgłasza się na terapię po rozpadzie kolejnego związku.

Szacuje się, że w Stanach Zjednoczonych CSBD może dotyczyć od 3 do 6 procent populacji (Kuzma, Black, 2008). Dane pozyskiwane z badań pokazują także, że około 7% mężczyzn i około 2% kobiet uważa swoje korzystanie z pornografii za problemowe (Lewczuk i wsp., 2020; Grubbs i wsp., 2019). Co ciekawe porównując pornografię do innych używek, okazuje się, że staje się ona najbardziej problematyczną „używką” w populacji (Nowakowska i wsp., 2020). Wiedza o tym powinna uwrażliwiać terapeutów, szczególnie tych pracujących w obszarze uzależnień, do poszerzania swojej wiedzy odnośnie PPU i CSBD i włączania jej do praktyki klinicznej.

W niniejszym artykule nie będę zajmować się kwestiami dotyczącymi diagnozy CSBD, ani przynależności tego zaburzenia do grupy uzależnień. Rosnąca liczba badań pozwoliła włączyć zaburzenie kompulsywnych zachowań seksualnych do ICD 11, a kolejne pojawiające się potwierdzają tezę o podobieństwie CSBD do uzależnień (Gola i wsp., 2017; Draps i wsp., 2020; Golec i wsp., 2021). Będę się posługiwać terminem CSBD w odniesieniu do wszystkich problematycznych zachowań seksualnych spełniających kryteria diagnostyczne z ICD 11 w odniesieniu do zaburzenia kompulsywnych zachowań seksualnych, w tym do problematycznego korzystania z pornografii (PPU). W odniesieniu do badań i artykułów, które są z okresu przed pojawieniem się ICD 11 będę używać określeń, jakie pojawiały się na to zaburzenie w dostępnej na tamten czas literaturze (najczęściej uzależnienie od zachowań seksualnych). Skoncentruję się na tym, jak rozwija się CSBD oraz jak współwystępuje z innymi uzależnieniami, a także na implikacjach klinicznych wynikających z dostępnej wiedzy odnośnie powyższych zagadnień.
CDN

Zobacz inne posty